Dakserre Agrotopia

Dakserre Agrotopia is het grootste publieke gebouw voor onderzoek naar stedelijke voedselproductie van Europa. Met zijn gefacetteerde glazen gevels, monumentale entreetrap en stapeling van functies geeft Agrotopia een markant, architecturaal gezicht aan tuinbouw op de daken van de stad. Het innovatieve gebouw is een voorbeeld voor toekomstige voedselproductie in de stad, intensief ruimtegebruik, circulair energie- en watergebruik en verduurzaming van de glastuinbouw.

Agrotopia is gebouwd op het dak van de groente- en fruitveiling REO aan de ring van Roeselare; het logistieke hart van West-Vlaanderen voor groenten en fruit. Met een spectaculair zicht op de wijde omgeving en de stad krijgt de stedelijke tuinbouw op industriële daken een prominente plaats in de skyline van Roeselare.

"Het gebouw accommodeert klimaten voor planten en mensen onder een serredak."

Gebouw voor onderzoek en educatie
In het 9.500m2 grote gebouw bevinden zich hightech onderzoek faciliteiten voor de teelt van vrucht- en bladgroente omringd door een educatieve routing voor het brede publiek. In vier verschillende klimaatzones kan zo de teelt van tomaat en sla maar ook peper en aardbei beleefd worden.

De ingang met brede, opgaande trap leidt naar het Stadstuinbouwplein met bezoekersfaciliteiten in het hart van het gebouw. In de gevelserre aan de ringweg bevindt zich een dubbelhoge serre voor innovatieve verticale teelt. De voet van de dubbelhoge gevelserre dient voor de opslag van hemelwater van het dak, dat wordt gebruikt als irrigatie voor de gewassen.

Het gebouw herbergt onder een serre dak klimaten voor plant en mens. Compartimenten met warm en vochtige klimaat voor planten onderzoek. De box-in-boxruimtes voor samenkomst en educatie hebben een klimaat dat aangepast is aan de mens. Ertussen liggen de de publieke ruimtes met lucht verneveling waarmee de gevoelstemperatuur op warme dagen kan getemperd worden.

Transparante sculptuur
Dakserre Agrotopia is een trotse, transparante sculptuur van glas en staal. De architectuur is opgebouwd uit een ijle kasconstructie die zich aftekent tegen de hemel en rust op de betonnen sokkel van de kistenloods. Het hele gebouw bestaat uit een standaardserre met diffuus glas.

De serre op de twee uitkragende gebouwkoppen oogt bijzonder door de expressieve, gefacetteerde gevels in transparant glas. Aan de ingangzijde vormt de facetgevel verticale glazen erkers die de mogelijkheid bieden gerichte zonwering toe te passen met behoud van zichten naar binnen en buiten. Aan de westzijde van de gevelserre langs de ring garandeert de horizontale opbouw in facetten een goede inval van de zonnestralen voor het gewas en een reflectievrije inkijk vanaf het maaiveld.

Nieuwe generatie Stadstuinders
Agrotopia is het gebouw waar de nieuwe generatie stadtuinders van de toekomst worden opgeleid. De toekomstige stadstuinder leert er niet enkel bladgroenten en vruchtgroenten kweken, maar zal er leren hoe met nieuwe technologieën en verdienmodellen te werken.

Circulair water- en energiegebruik
In dit gebouw gaat geen druppel water verloren. Al het hemelwater dat wordt opgevangen met het dak wordt gebruikt voor het irrigeren van de planten en het restwater wordt gereinigd en hergebruikt. Stedelijke restwarmte van de nabijgelegen afvalverbrandingsoven Mirom verwarmt de serre. Kortom Agrotopia leeft in een circulaire symbiose met de stad.

Opdrachtgever: Inagro en REO Veiling
Project initiatie: Vlaams Bouwmeester
Co-Architect: Meta Architectuurbureau
Project: 9500m2 Onderzoekfaciliteiten voor Groente teelt met bezoekersfaciliteiten
Locatie: Oostnieuwkerksesteenweg Roeselare Belgie
Planning: ontwerp 2015-2017, uitvoering 2018-2021
Bouwbudget: 11,8 mi euro
Teeltechnieken: Wageningen UR Glastuinbouw
Constructeur: Tractebel engineers
Installaties: Tractebel engineers
Kassenbouw: Smiemans projecten
Fotografie: Filip Dujardin, Filippo Rossi