Flow-Food is een ruimtelijk-culinaire blik in toekomst van het Nederlandse Landschap van 2070. Door de opkomende krachten van zowel zout als zoet water los te laten op het Nederlandse landschap ontstaat een ongekende rijke biodiversiteit. Dit landschap zal vele ruimtelijke vormen en gedaantes aan nemen. Tijdens de tweede Architectuur Biennale is dit landschap eenmalig voor te proeven in de vorm van een uniek diner.
Waterhuishouding
Vanwege klimatologische veranderingen zullen in de komende decennia de neerslagpatronen drastisch veranderen en de zeespiegel stijgen. Daarnaast is de veerkracht en het absorptievermogen van de Hollandse bodem zover afgenomen, dat het polderlandschap niet langer in staat is om de druk van het wassende water te weerstaan. Tenslotte kantelt de Nederlandse bodem door geologische krachten langzaam over de diagonaal zodat het westen steeds lager en het oosten steeds hoger ten opzichte van de zeespiegel komen te liggen. Het water krijgt zienderogen meer vrijspel en het Nederlandse landschap verandert in hoog tempo. Wat zijn de toekomstige ruimtelijke en gastronomische potenties van het Nederlandse landschap wanneer er sprake is van een vergaande vernatting?
"De basis van het nieuwe landschap wordt gevormd door de wisselwerking tussen zout en zoet water."
Nieuwe landschappen
De basis van het nieuwe landschap wordt gevormd door de wisselwerking tussen zout en zoet water. Toekomstige kust uitbereidingen richting zee creëren een graduele overgang van lagunes waar smakelijke wieren, algen en zoutwater goenten groeien. Hoog opstuivende zandduinen verruigen met jeneverbessen en duindoorn voor overheerlijke wijnen en compotes. Door het wassende water ontstaat in de laaggelegen delen van Nederland een rijk gedifferentieerd landschap. Dit ooit op het water gewonnen landschap van polders en droogmakerijen biedt juist door waterrijke milieus kansen voor nieuwe productiegronden. Het zoute water dringt langzaam door tot de oppervlakte van onze kostbare landbouwgronden doorgedrongen en biedt voedingsbodem voor zilte groenten als lamsoor, zeeasperges en kolen. In de brakke overgangsgebieden wordt paling gevangen en volop schaal en schelpdieren gekweekt. Het is een paradijs voor vogels als ganzen en eenden.
Stedelijke milieus liggen als zoetwater lenzen in het zilte landschap en vormen kleinschalige tuinbouw gronden voor waterkers, watermunt en loken. Opkruipend tegen de oostelijke heuvelruggen groeien op de laagglegen natte en op de hoger gelegen droge terrashellingen gewassen als rijst en granen. Landinwaarts ontstaan onder invloed van de rivieren zoetwater biotopen. Zij zijn de visvijvers voor snoek en karper. Tenslotte nemen de bossen op kleinschalige wijze de oorspronkelijke melk en vleesproductie van de polders over.
De overheersende rol van water wordt beschouwd als een positieve bijdrage aan de vernieuwing van het landschap en haar productie kwaliteiten: van een defensieve op boter, kaas en eieren gerichte planologie naar een veelzijdige culinaire planologie.
Tentoonstelling en diner
Flow-Food illustreert de transformatie middels een schematische doorsnede over Nederland waarin de nieuwe productielandschappen en haar culinaire potenties worden weergegeven. In het kader van de tweede Architectuur Biënnale is Flow-Food vormgegeven als een eenmalig diner, waar de producten van het nieuwe landschap worden uitgeserveerd. Flow-Food is de kans om het nieuwe landschap voor te proeven en te beleven!
Opdrachtgever: Nederlands Architectuur Instituut
Project: onderzoek naar de culinaire toekomst van het Nederlands landschap
Planning: onderzoek, tentoonstelling en diner 2005
Advies ecologie: Alterra Wageningen UR, Vincent Kuypers
Culinair advies en uitvoering diner: Z&M delicatessen, Rob Barisen Emmy Walburg
Grafisch ontwerp: Catalogtree, Arnhem